Plot

Het is de jaren ’90 en de Amsterdamse schrijver Gerard F. Zwaen heeft het zwaar. Hij ligt in een scheiding, hij wordt niet serieus genomen in zijn vak en hij heeft geldproblemen. Dit verandert als hij op een avond in aanraking komt met een gruwelijke misdaad. Op de plaats delict vindt hij een zak met geld en zijn problemen lijken opgelost. Niets is minder waar. Voordat hij er erg in heeft zit hij tot over zijn oren in de nesten.

 

Recensie: Onderhuidse spanning

De jonge regisseur en schrijver Max Porcelijn werd bekend met zijn eerste lange speelfilm Plan C. Voor deze misdaadkomedie ontving hij zelfs een Gouden Kalf. Na dit bekroonde succes komt hij nu met zijn tweede film in hetzelfde genre, namelijk De Grote Zwaen. Hoge verwachtingen kunnen leiden tot teleurstelling. Lukt het Porcelijn om zijn succes te evenaren of wordt zijn nieuwste project een flop?

 

Simpel verhaaltje

Het verhaal van De Grote Zwaen is eenvoudig. Schrijver Gerard F. Zwaen heeft het zwaar. Hij ligt in scheiding, zijn boeken worden niet verkocht en hij heeft geldproblemen. Alles zit tegen. Totdat hij op een avond in aanraking komt met een gruwelijke misdaad. Op de plaats delict vindt hij een zak met geld. Hij besluit om een gedeelte van het geld mee te nemen, in de veronderstelling dat niemand hier last van heeft. De problemen van de naïeve Gerard lijken opgelost, maar schijn bedriegt. Voordat hij er erg in heeft staan er drie kleurrijke figuren bij hem op de stoep. De corrupte FIOD agent Leon, de hasj-importeur Clyde en de Rijksrechercheur Willem. Alle drie hebben zo hun eigen motivatie om de schrijver op te zoeken. Het verhaal dat iemand een zak met geld vindt en vervolgens in de problemen komt met de onderwereld, is natuurlijk niet iets origineels. De gebroeders Coen lieten dit ook al zien in het beroemde No Country for Old Man (2007). Toch laat Porcelijn zien dat je niet altijd een ingewikkeld plot hoeft te hebben om een goede film te maken. In Plan C was het verhaal ook eenvoudig, en toch werd de film een succes. Bij De Grote Zwaen kiest hij er weer voor om het verhaal niet te ingewikkeld te maken, maar dat maakt niet uit. Het gaat tenslotte om de uitwerking en dat zit wel snor bij deze film.

 

Sterrencast

Acteurs maken een film en dit is zeker het geval bij De Grote Zwaen. De cast bestaat uit veel talent van eigen bodem. Peter van de Witte speelt de schrijver Gerard F. Zwaen vol overtuiging. Als toeschouwer kijk je op hem neer en vind je hem een beetje zielig. Hij weet de naïeve Gerard, die geen idee heeft in wat voor gevaar hij zich bevindt, goed neer te zetten. Waar we echt niet omheen kunnen zijn de rollen van Ton Kas als de corrupte FIOD agent Leon en Michiel Romeyn, als hasj-importeur Clyde. Als onderwereldfiguren komen zij goed uit de verf. De rillingen lopen over je rug als je luistert naar hun dialogen. Zonder enige twijfel geloof je dat zij zware jongens zijn, met wie je geen ruzie moet krijgen. Door deze twee heren krijgt de film een ander kaliber. De onderhuidse spanning die door hun acteerwerk wordt opgebouwd is om te snijden.

 

Puntjes van kritiek

Ondanks de lovende woorden zijn er wat kritiekpuntjes. Het einde van de film is een beetje slap. Je verwacht een grote finale, maar het blijft bij een korte schietpartij. Het einde voelt afgeraffeld aan. Dat past niet helemaal bij de kwaliteit van de film en dat is jammer. Daarnaast heeft schrijver Gerard in de film last van een bepaalde droom. Hij durft in zijn droom niet naar het kampvuur te lopen. De betekenis van deze droom blijft vaag en heeft niet echt een meerwaarde voor het verhaal. Is er geprobeerd diepgang te creëren? Dan is Porcelijn hier niet in geslaagd.

 

Conclusie

De Grote Zwaen is voor een Nederlandse productie echt een aanwinst. Ondanks het eenvoudige verhaal is de uitwerking, op een aantal puntjes na, fantastisch. Naast de onderhuidse spanning zit er genoeg zwarte humor in om het verhaal luchtig te houden. Het is zeker geen flop, maar het einde zorgt ervoor dat de film niet hoger krijgt dan een zeven en half.