De Nederlandse Scenarist Roelof Jan Minneboo werkte samen met de Georgische regisseur George Ovashvili aan de dramafilm Corn Island (Simindis Kundzuli). Film-Recensies sprak hen beide toen zij in Amsterdam waren voor de promotie van dit prachtige verhaal over een man en zijn kleindochter in gevecht met een rivier.

De film zit visueel prachtig in elkaar en het is een schitterend verhaal over twee mensen in moeilijke omstandigheden. Kunt u iets vertellen over de manier waarop u deze film heeft gemaakt?

George: Het hoofddoel voor mij als regisseur is het publiek een gevoel geven. Daarna komt voor mij pas het verhaal wat ik wil vertellen. Als ik mijn publiek emotie kan laten ervaren tijdens het kijken van mijn film, is mijn doel bereikt. Het verhaal dat ik samen met Roelof Jan Minneboo wilde vertellen was het verhaal van een mens in het algemeen. Een mens op deze aarde en de manier waarop hij communiceert met zijn omgeving. Wij wilden dit heel klein houden, gewoon het bestaan in deze wereld. Er zitten geen grote gebeurtenissen in de film en er is niet veel actie. Wij wilden de emoties die gepaard gaan met het gewone leven op het publiek overbrengen.

Roelof Jan: Er is niet veel dialoog in de film, maar er is wel veel geluid. Verder worden alle zintuigen aangesproken. De hoofpersoon, de opa, heeft zo een gerimpeld gezicht dat je het bijna kan voelen.  De film is niet alleen een visuele ervaring, maar je word helemaal opgenomen door de omgeving.

George: Doordat de film zo klein is gehouden, word je gedwongen om op details te letten. En daar draait het leven om, om de details. Je zei net dat er niet veel dialoog is, maar je kunt beter zeggen dat er niet veel wordt gesproken. Dialoog is er continue. De dialoog tussen de man en de natuur, zij hebben hun eigen communicatiemethode en zij begrijpen elkaar. Maar ook dialoog tussen de man en het meisje, ook zij communiceren en zij begrijpen elkaar zonder worden. Zij hebben hun eigen taal, de taal van de stilte. Door naar elkaar te kijken, door samen iets te doen en door elkaar aan te voelen. Ik heb er een hekel aan als dialoog in een film alleen maar wordt gebruikt om iets uit te leggen aan het publiek.

Roelof Jan: We hadden van Corn Island ook een film kunnen maken zonder dialoog. Maar dan had het kunstmatig aangevoeld: 'Kijk, we maken een film zonder dialoog.' Dat voelt ook niet natuurlijk aan. De films zoals hij nu is, voelt natuurlijk. Er wordt alleen gesproken als dat absoluut noodzakelijk is.

De film lijkt eenvoudig: twee mensen op een eiland, zonder grote gebeurtenissen in een eenvoudig verhaal. Maar het lijkt mij enorm moeilijk om een film als deze te maken. Kunt u iets vertellen over de technieken die u heeft gebruikt?

George: We hebben alles zelf gecreeerd. Het eiland hebben we zelf aangelegd. We konden geen natuurlijk eiland gebruiken uit angst dat de weersomstandigheden er voor zouden zorgen dat onze hele set weggespoeld zou worden. We konden in een eiland in de rivier ook het waterniveau niet aanpassen en dat was nodig voor de film. Dus toen kamen we op het idee om een aangelegd meer te gebruiken en daar een eiland aan te leggen. Het leek een stom en onrealistisch idee en we hadden er helemaal geen budget voor, want hoe bouw je een eiland in een meer. Maar een ingenieur hoorde van ons plan en bedacht een simpel plan om grond van een nabijgelegen heuvel te gebruiken. Dat is in het meer gespoten en zo ontstond ons eiland. Met behulp van het nabijgelegen energiestation konden we het niveau in het meer laten stijgen en dalen.

Het tweede grote probleem was de laatste scene waarin het eiland wegspoelt door de rivier. We hadden dit op kunnen lossen met behulp van computer-effecten, maar dat vonden we niet realistisch genoeg. Dus hebben we een tweede eiland gemaakt. Met behulp van de lokale bevolking, windmachines, regenmachines en zelfs motorboten hebben deze laatste scene kunnen filmen. Uiteindelijk hebben we maar minimale digitale effecten moeten gebruiken. Zelfs tijdens het filmen zag het er zo realistisch uit dat we er bang van werden.

De twee hoofdacteurs, Ilyas Salman en Mariam Buturishvili, zijn enorm belangrijk voor uw film. Zij moeten, zonder woorden, enorm veel communiceren naar het publiek. Zij moeten dit doen door gezichtsuitdrukkingen, lichaamstaal en bewegingen. Dit doen zij fantastisch. Hoe heeft u hen gecast?

George: De casting is voor mij een constant proces. Ik ben elke dag om mij heen aan het kijken naar mensen die passen bij de ideeen die zich in mijn hoofd bevinden. Het is een moeilijk en langdurig proces, want hoe vind ik iemand die past bij de fantasie die ik heb over een film? Voor de oude man wilde ik in eerste instantie, en nu klinkt het eigenlijk gek, Omar Sharif hebben voor de rol. (Bekend van o.a. Doctor Zhivago uit 1965 red.) Helaas was mijn budget niet toereikend en konden we het niet eens worden. Toen viel mijn oog op de Franse acteur Pierre Richard (Bekend van o.a. Les Fugitifs uit 1986) Hij had interesse in het script en we waren ver in de onderhandeling. Maar hij paste toch niet in de weg die ik was ingeslagen met mijn film. Uiteindelijk zag ik een film met Ilyas Salman en het gevoel wat ik bij hem kreeg en het gezicht wat hij heeft klopte helemaal met mijn idee. Ik kende hem helemaal niet, maar ben naar Istanbul gegaan waar hij woont, ik heb hem een keer ontmoet en was overtuigd dat ik hem wilde hebben.

Het meisje is een heel ander verhaal: ik heb naar mijn gevoel elk meisje in Georgie op auditie gehad. Meer dan 5000 meisjes heb ik gezien en geen van allen pasten bij het idee wat ik had. Ik was bang dat ik haar nooit zou vinden. Tot ik van een vriend van mij een internet-foto kreeg van een meisje die precies was wat ik zocht. Maar ik wist niet wie ze was en waar ze woonde, ik had alleen een foto. Ik heb de fotograaf gevonden, maar hij wist ook niet meer wie dit meisje was. Uiteindelijk heb ik alle instanties benaderd die een idee konden hebben wie het was, zelfs het ministerie van onderwijs heb ik geinformeerd. Ik heb sociaal media ingezet en gevraagd: 'Als iemand dit meisje kent, neem contact op met mij.' Ik kreeg reactie uit het hele land met meisjes die er op leken, maar niet haar. Uiteindelijk heb ik mijzelf nog een week gegeven om haar te vinden en in die week vond ik haar toevallig. Ik ontmoette haar op haar school en zij was wel erg veranderd. Maar na met haar gesproken te hebben besloot ik dat ik haar wilde voor de rol. Toen moest ik nog naar haar ouders om te vragen of zij akkoord gingen. Zij ontmoeten mij, een rare oude man, die hun jonge dochter wilde gebruiken voor een film. Gelukkig heb ik hun kunnen overtuigen van mijn goede bedoelingen.

Roelof Jan: De symboliek die wij in de film wilden leggen was die van geboorte en dood, van ontstaan en vergaan. Dat contrast. Deze levensloop hebben we willen laten zien. Daarom vind ik de sproeten op haar jonge gezicht ook zo mooi. Daar tegenover heeft de opa littekens in zijn gezicht van ouderdom. Ze hebben beide een getekend gezicht. Maar het meisje een teken van jeugd. De oude man een teken van ouderdom.

De personages in Corn Island hebben een zwaar leven. Hebben de mensen in Georgië het ook zo zwaar op dit moment?

 

George: Het leven in Georgië is zwaar. Het gaat slecht met de economie. We hebben veel werkloosheid, maar ons land probeert zichzelf eruit te trekken. Vanuit de politiek gezien ervaren wij veel druk vanuit Rusland. We kijken daarom niet echt uit naar de volgende dag. Er is een politiek spelletje bezig tussen Rusland en het Westen Georgië zit er tussenin. We voelen de druk van beide kanten.

Roelof Jan: Georgië is een mix van culturen, er worden vier verschillende talen gesproken. Het is één van de oudste landen van Europa en onderdeel van de Europese cultuur. Cultureel is het land erg interessant. In 2008 werd Georgië ingenomen door Rusland en het Amerikaanse leger deed niets. Dit vergeten mensen snel. De toekomst van het land is onzeker.

 

Probeert u dit ook duidelijk te maken met deze film?

George: Het is absoluut geen propaganda voor Georgie. Corn Island is een verhaal wat universeel is, maar er zijn wel veel vragen over het land. Zoals Wat is de situatie daar? En wij kunnen van binnenuit antwoord geven over de situatie. Mensen mogen hun eigen conclusies trekken.

Roelof Jan: Ik heb Corn Island gepresenteerd in Kiev en voor Oekraïense mensen was het een interessant verhaal. Ik deed de presentatie toen het drama rondom MH17 speelde.Dus mijn aanwezigheid leek op dat moment heel gepast.  We staan allemaal naast elkaar in een vreemde strijd over land. We hopen dat we met Corn Island meer aandacht krijgen voor het prachtige Georgië. Het is een heel cultureel land en dat willen we graag overbrengen. Het is een uniek land en we hopen dat er door deze film meer mensen naar Georgië zullen gaan.

Roelof Jan, U bent een Nederlandse scenario-schrijver hier uit Amsterdam. George is een regisseur uit Georgie. Hoe is jullie samenwerking tot stand gekomen?

Roelof Jan: Ik werkte samen met een Franse regisseur die de eerste film (Gagma napiri uit 2009 red.) van George had gezien en hij kende hem. Het wist van de volgende film waar George mee bezig was. Dit is de volgende film waar we ook samen aan werken. De Franse regisseur vertelde aan George: 'Ik heb precies de scenario-schrijver die je nodig hebt.' Dus zo zijn we met elkaar in contact gekomen. Onderhand was George echter al bezig met Corn Island. Er was al een andere schrijver bezig met Corn Island. Die stierf echter gedurende het proces. Ik heb besloten om het van hem over te nemen. Dus zo ben ik ook de schrijver van Corn Island geworden.

Ik kan mij voorstellen dat regisseurs en scenario-schrijvers sterke persoonlijkheden zijn. Jullie hebben beide een eigen idee van het verhaal. Jullie willen beide een verhaal vertellen. Hoe gaat dat in een samenwerking. Botst dat ook niet regelmatig?

Roelof Jan: Het klopt dat zowel regisseurs en scenario-schrijvers vaak sterke persoonlijheden zijn. Maar ik heb altijd samengewerkt met anderen. Het is een stom idee als je het helemaal alleen wil doen. Het is altijd goed om de opine van een ander erbij te hebben. We zijn samen naar de locatie geweest waar het verhaal zich afspeelt. We hebben dagen bij de Inkuru rivier doorgebracht en gediscuseert over de vormgeving van het verhaal. Voor mij speciaal ook om te ervaren hoe het bij de Inkuru rivier is. Voor George om ideeen op te doen. Er zijn bijvoorbeeld sterke natuurlijke elementen in de film. Vuur, water, grond en wind. En als we naar de locatie gaan samen, dan zijn die elementen daar ook en kunnen we het zelf ervaren. Ik zie veel regisseurs hun blik vernauwen omdat zij teveel alleen willen werken. Je moet jezelf blijven afvragen:'Waarom doe ik dit en dat. Waarom maak ik deze beslissing.' En daar heb je de mening van anderen voor nodig. Bij deze film hebben 13 nationaliteiten samengewerkt: wij, de technische crew uit Iran, de editor uit Korea,  de acteurs, iedereen heeft zijn steentje bijgedragen aan het verhaal. Het verhaal van Corn Island is ook een universeel verhaal. Het speelt zich af op een klein stukje aarde in Georgie. Maar het verhaal is veel groter en is wereldwijd. Wat betreft de taakverdeling is George de regisseur. Hij maakte alle beslissingen. Het is zijn film, maar het creatieve proces doen we samen. Werken met George is fantastisch, want hij gaat terug naar de ware menselijke elementen. In de toekomst willen we nog meer samenwerken.

Kunt u iets meer vertellen over jullie volgende project?

George: We zijn nu bezig met filmen. Het is al een project van vijf jaar. Het is een lang en interessant proces geweest. Het verhaal is gebaseerd op feiten. Het is aan de ene kant een menselijk verhaal, maar aan de andere kant is het een controversieel verhaal. Het gaat over de eerste onafhankelijke president in Georgië. Hij ging dood in 1993. Het is een gecompliceerd verhaal, want tot op de dag van vandaag is het onduidelijk of hij vermoord is of zelfmoord heeft gepleegd. Het verhaal gaat voornamelijk over het verliezen van macht. Het is een mix van Shakespeare 's drama's en The Passion of the Christ. Het gaat om offers maken, macht verliezen en hoe mensen denken over macht. Het staat heel nauw met de Georgische geschiedenis, maar het gaat ook over hoe mensen paleizen maakten in Oekraïne.  Daarbij gaat het ook over Hitler en Stalin. We nemen geen standpunt in, maar dit is het universele aan de film. Het heeft thriller elementen en het gaat over de psychologie van een persoon. Het is een totaal andere film als Corn Island. Corn Island is open en dit verhaal is meer claustrofobisch. Ik vind dat deze film een prachtige locatie heeft, namelijk de bergen van Georgië. Eén van de mooiste locaties waar ik ooit geweest ben en het hoogste berggebied in Europa. De pre-productie is al klaar.