Plot

Requiem for a dream vertelt het verhaal van de vier protagonisten Harry, Tyrone, Sara en Marion. Elk van hen heeft een droom die zij nastreven, maar in de tocht naar vervulling raken zij ieder van het juiste pad. Alle vier raken verslaafd aan verschillende soorten drugs en belanden in een neerwaartse spiraal

 

 Recensie: Een film die onder je huid kruipt

Drugs en films is al een veelvoorkomend duo sinds het begin van de cinema. De allereerste drugsfilm uit 1894 Opium Joint (1894) vertelt het verhaal van een man die een opium den binnenkomt, vervolgens opium rookt en vreemde dromen krijgt. Velen jaren na de eerste drugsfilm kwam Darren Aronofsky in 2000 met de indrukwekkende film Requiem for a Dream. Het verhaal is gebaseerd op het gelijknamige boek van Hubert Selby Jr. Het verschil met andere drugsfilms zoals Trainspotting is dat deze film de destructieve kant van drugsverslaving illustreert zonder enige hoop.

 

Het verhaal

Requiem for a dream vertelt het verhaal van de vier hoofdpersonen Harry, Tyrone, Sara en Marion. Elk van hen heeft een droom die zij nastreven, maar in de tocht naar vervulling raken zij ieder van het juiste pad. Alle vier raken verslaafd aan verschillende soorten drugs en belanden in een neerwaartse spiraal. Elk personage heeft zo zijn eigen verhaallijn en de verschillende verhalen komen bijeen en overlappen elkaar als de personages elkaar zien.

 

Het belangrijkste thema uit de film is destructie. Kijkend naar het plot is te zien hoe elk van de personages verder afglijdt door zijn destructieve gedrag. Dit is echter een thema dat vaker te zien is binnen de films van Aronofsky. Denk bijvoorbeeld aan Black Swan (2010). Requiem for a dream heeft dezelfde opbouw als Black Swan. Naarmate het verhaal vordert gaat het slechter met de personages en wordt hun destructieve gedrag erger. Anders dan in Black Swan hebben we hier te maken met vier hoofdpersonen, dus is de klap des te harder om te zien hoe alle vier steeds verder afglijden.

 

Opvallend aan het plot is hoe het verhaal begint in de zomer. Naarmate het verhaal vordert krijgen we herfst, winter, lente en zomer te zien. In het tweede jaar beginnen we in de zomer, vervolgens zien we de herfst en als laatste de winter. De lente en zomer ontbreken in het tweede jaar. Het verhaal stopt in de winter. Door te stoppen voor de lente wordt de wanhoop benadrukt. Er wordt geen zon meer toegelaten in het leven van de protagonisten en hoop is ver te zoeken.

 

Vervorming

Niet alleen het verhaal zorgt voor kippenvel, maar ook de manier van filmen draagt hieraan bij. In de film zien we meerdere malen hoe het beeld wordt vertekend en de beelden in het shot een abnormale proportie krijgen. Denk aan de scènes waarin er gebruik wordt gemaakt van een fish-eye-lens. De abnormale proporties zorgen voor vervreemding bij de kijker. Daarnaast verwijzen deze beelden naar het verlies van de grip op de werkelijkheid dat elk van de personages meemaakt. De vervorming van de beelden draagt bij aan het beangstigde gevoel van de toeschouwer.

 

Kleur

In de film wordt kleur ingezet om de kijker te prikkelen. Er wordt veel gebruik gemaakt van donkere kleuren, maar vooral ook lege kleuren. Met lege kleuren bedoel ik kleuren die vlak zijn. Veel grijstinten en grauwe kleuren. Een voorbeeld is de vlakke grijsblauwe kleur in het appartement van Harry en Marion. Dit symboliseert de leegte in de relatie, maar ook de leegte in de personages zelf. Kleur wordt tevens ingezet om de kijker af te schrikken. Vooral de kleur rood wordt in het verhaal van Sara benadrukt, de rode jurk, haar rode lippenstift. De kleur rood wordt vooral gebruikt om een naargeestige sfeer te creëren.

 

Montage

Wat je bij blijft na het kijken van de film is de manier waarop de drugs worden ingenomen door de personages. Dit wordt tijdens de film meerdere keren herhaald. Het consumeren van de drugs gaat gepaard met ritmische geluiden. Hierdoor wordt de destructie van de personages benadrukt. Niet alleen zien we hoe de drugs worden geconsumeerd, maar we horen ook hoe de drugs worden ingenomen. We zien achtereenvolgend in korte shots hoe de drugs worden bereid en welk lichamelijk effect dit heeft op de personages (door verwijding van de iris). Dit gebeurt door middel van hip-hop montage. Deze vorm van montage is tevens terug te vinden in de film PI (1998). Het filmdebuut van Aronofsky.

 

Cast

Wat de film naar een hoger niveau tilt zijn de acteurs. Ellen Burstyn als Sara, Jared Leto als Harry, Jennifer Connely als Marion en Marlon Wayans als Tyrone maken de film. Alle vier de acteurs laten op hun eigen manier zien hoe iemand de strijd met verslaving verliest. Zij spelen zo angstaanjagend goed, dat je als kijker nog dichter bij het verhaal staat en hun wanhoop voelt.

 

Conclusie

Requiem for a dream moet je hebben gezien. De choquerende beelden en het destructieve karakter zorgen ervoor dat je aan het einde van de film met een gevoel van onbehagen achterblijft, maar dit maakt de film juist zo sterk. Als je ooit overwoog om een keertje drugs te nemen, denk je na het zien van deze film wel anders. Requiem for a dream is een film die dicht tegen je aan drukt en misschien zelfs wel onder je huid kruipt. Wij geven de film een negen.